Blog

Πολύ συχνά οι δερματολόγοι ερχόμαστε αντιμέτωποι με τη μεγάλη έκπληξη και ίσως τον φόβο των ασθενών μας όταν ακούνε από εμάς πως χρειάζεται να κάνουμε μία βιοψία δέρματος.
Αυτό συμβαίνει γιατί οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν σχετίσει τη λέξη βιοψία με τη λέξη καρκίνο. Έτσι απολύτως δικαιολογημένα όταν ένας δερματολόγος συστήσει σ’ έναν ασθενή του να γίνει μία βιοψία, συχνά έρχεται αντιμέτωπος με μια αντίδραση φόβου από την πλευρά του ασθενούς τόσο έντονη κάποιες φορές που μπορεί να οδηγήσει τον ασθενή ν’ αρνηθεί τη βιοψία από τον φόβο μήπως του διαγνωσθεί ένας καρκίνος.

Σκοπός μου λοιπόν σήμερα είναι να εξηγήσω, με απλά λόγια, τι ακριβώς είναι η βιοψία, σε τι χρησιμεύει και πώς γίνεται, ώστε να γίνει απολύτως αντιληπτή και κατανοητή η διαγνωστική αξία μιας τόσο βοηθητικής εξέτασης.

 

Τι είναι η βιοψία δέρματος;

Αρχικά χρειάζεται να πω ότι οι παθήσεις του δέρματος πολύ συχνά στην όψη, αλλά κι έτσι όπως εξελίσσονται, μοιάζουν πολύ μεταξύ τους.
Γι’ αυτό το λόγο οι δερματολόγοι κάνουμε βιοψία, δηλαδή παίρνουμε, υπό τοπική αναισθησία, ένα πολύ μικρό κομματάκι δέρματος, από την πάσχουσα περιοχή και το στέλνουμε να το αναλύσει στο μικροσκόπιο ένας άλλος γιατρός ο παθολογοανατόμος ο οποίος είναι ειδικευμένος στο να παρατηρεί τα κύτταρα του οργανισμού και στην περίπτωση των δερματολογικών παθήσεων εξειδικευμένος στο να παρατηρεί τα κύτταρα του δέρματος και τις αλλαγές τους.
Αναλόγως με τις αλλαγές που παρατηρεί ο παθολογοανατόμος στα κύτταρα του δέρματος, βγάζει πολύ βοηθητικά συμπεράσματα, απαντώντας στα διαγνωστικά διλήμματα του δερματολόγου, αν πρόκειται δηλαδή για τη μία ή την άλλη πάθηση που μοιάζουν πολύ μεταξύ τους κι έτσι βοηθά στο να γίνει σύντομα η σωστή διάγνωση μίας πάθησης.
Πρόκειται λοιπόν για μια εξέταση που επιστρατεύουμε συχνά οι δερματολόγοι προκειμένου να μας βοηθήσει να επιλύσουμε διαγνωστικά προβλήματα ή να επικυρώσουμε τη διάγνωση μας.

Μία άλλη χρησιμότητα της βιοψίας είναι να βοηθήσει να γίνει μια πρώτη διάγνωση η οποία θα μας καθοδηγήσει ως προς την ακόλουθη στρατηγική αφαίρεσης μιας βλάβης. Δηλαδή αναλόγως με το ιστολογικό συμπέρασμα της βιοψίας θα ξέρουμε αν θα πρέπει να ακολουθήσει μια μεγάλη ευρεία χειρουργική αφαίρεση, όπως γίνεται στην περίπτωση του μελανώματος, ή μια κανονική χειρουργική αφαίρεση όπως γίνεται για παράδειγμα στην περίπτωση του βασικοκυτταρικού ή του ακανθοκυτταρικού επιθηλιώματος ή μια κρυοθεραπεία ή διαθερμοπηξία όπως γίνεται στις καλοήθεις βλάβες του δέρματος για παράδειγμα στις σμηγματορροϊκές ή τις ακτινικές υπερκερατώσεις.

Επίσης τη βιοψία δέρματος τη χρησιμοποιούμε και στην παρακολούθηση της πορείας νοσημάτων που έχουμε ήδη διαγνώσει. Δηλαδή επαναλαμβανόμενες βιοψίες μπορεί να κάνουμε, ανά τακτά χρονικά διαστήματα και από διαφορετικά σημεία σε ορισμένες παθήσεις προκειμένου να διαπιστώσουμε την ανταπόκριση του ασθενούς στη θεραπεία.

 

Πώς γίνεται η βιοψία;

Αρχικά είναι σημαντικό να διευκρινιστεί πως πρόκειται για μια μικρή χειρουργική επέμβαση και γι’αυτό το λόγο τηρούμε όλους τους κανόνες και τις προφυλάξεις που απαιτούνται.

Ξεκινάμε αναισθητοποιώντας την περιοχή μέσω τοπικής έγχυσης ξυλοκαΐνης ή ξυλοκαΐνης με αδρεναλίνη.
Μετά χρησιμοποιώντας είτε ένα μικρό κυλινδρικό νυστέρι, το punch, είτε ένα κανονικό νυστέρι αφαιρούμε ένα μικρό κομματάκι δέρματος. Το κενό που θα μείνει στο μέρος από όπου έχουμε κάνει τη βιοψία ή θα το αφήσουμε να επουλωθεί από μόνο του με τον καιρό, αν είναι μικρό, ή θα συρράψουμε με ράμματα τα χείλη του τραύματος στις περιπτώσεις που το κομμάτι που πήραμε είναι μεγαλύτερο από 2 χιλιοστά.
Έπειτα τοποθετούμε το τεμαχίδιο του δέρματος σε ειδικό ποτηράκι το οποίο περιέχει, για την απλή ιστολογική εξέταση διάλυμα φορμόλης και το μεταφέρουμε στο παθολογοανατομικό εργαστήριο ώστε ο παθολογοανατόμος να το επεξεργαστεί και ακολούθως να το εξετάσει στο μικροσκόπιο του.
Η εξέταση που θα γίνει μπορεί να είναι η κοινή ιστοπαθολογική εξέταση μπορεί όμως να ακολουθήσει και ένας πιο εξειδικευμένος έλεγχος όπως είναι ο ανοσοφθορισμός ή η ανοσοïστοχημεία.
Στη συνέχεια ο παθολογοανατόμος θα γράψει μια έκθεση η οποία ονομάζεται ιστολογικό συμπέρασμα όπου θα περιγράφει τι είδε και ποια από τις παθήσεις που υποψιάζεται ο δερματολόγος είναι συμβατή με τις αλλαγές των κυττάρων που παρατήρησε, απαντώντας έτσι στα διαγνωστικά ερωτήματα που του έχουμε θέσει.

 

Τι πρέπει να κάνει πριν και μετά τη βιοψία ο ασθενής.

Όπως έγραψα η βιοψία είναι μία μικρή χειρουργική επέμβαση. Συνεπώς οι ασθενείς που παίρνουν αντιπηκτική αγωγή χρειάζεται, κατόπιν συνεννόησης με τον θεράποντα ιατρό τους, να διακόψουν για 2 με 3 εικοσιτετράωρα την αντιπηκτική αγωγή όπως θα έκαναν και αν επρόκειτο να κάνουν μια επεμβατική οδοντιατρική εργασία.
Δεν χρειάζεται να είναι νηστικοί πριν τη βιοψία και πρέπει να έχουν λάβει κανονικά την όποια φαρμακευτική αγωγή παίρνουν, εκτός από τα αντιπηκτικά.

Επίσης αν το γνωρίζουν από προηγούμενες επεμβάσεις καλό είναι να ενημερώσουν το δερματολόγο αν έχουν προδιάθεσή να δημιουργούν χηλοειδή ή άσχημες ουλές.

Μετά τη βιοψία χρειάζεται να αποφευχθεί για ένα ή δύο εικοσιτετράωρα η έκθεση του τραύματος στο νερό ενώ πρέπει να καθαρίζεται καθημερινά με ήπιο αντισηπτικό και να ακολουθεί καλό στέγνωμα της περιοχής.
Για όλο το χρονικό διάστημα που θα υπάρχουν τα ράμματα πρέπει να αποφεύγεται το μπάνιο στη θάλασσα ή και στην πισίνα καθώς επίσης και η έντονη σωματική άσκηση.
Επίσης είναι καλό να αποφευχθεί η ηλιακή έκθεση της περιοχής όπου έχει γίνει η βιοψία για να μην παραμείνει κάποια δυσχρωμία.

 

Υπάρχουν επιπλοκές ή παρενέργειες από τη βιοψία;

Παρότι πρόκειται για μια ασφαλή και γρήγορη διαδικασία οι μόνες επιπλοκές που μπορεί να υπάρξουν είναι οι μικροβιακές επιμολύνσεις που μπορεί να δημιουργηθούν γενικώς στα τραύματα, μπορεί να σπάσουν τα ράμματα -κυρίως αν ο ασθενής κάνει απότομες κινήσεις- με ακόλουθη κακή επούλωση.
Οι πιθανότητες όμως να συμβούν τα παραπάνω είναι ελάχιστες όταν η βιοψία γίνει από έμπειρα χέρια δερματολόγου και αν ο ασθενής ακολουθήσει τις οδηγίες που θα του δώσει ο γιατρός.

Καθημερινά οι δερματολόγοι ερχόμαστε αντιμέτωποι με το γεγονός ότι για τους περισσότερους ανθρώπους η κορτιζόνη αποτελεί ένα μυστήριο, παρότι σχεδόν όλοι σε κάποια στιγμή της ζωής τους την έχουν χρησιμοποιήσει σε μορφή κρέμας, χαπιού ή ως ένεση για να αντιμετωπίσουν κάτι που εκδήλωσαν στο δέρμα.

Από τη μια πλευρά παρατηρούμε πως μερικοί πιστεύουν ότι πρόκειται για ένα φάρμακο που μπορεί να βελτιώσει και να “κάνει καλά” σχεδόν οτιδήποτε κι έτσι με τα πρώτα συμπτώματα ξεκινούν να την εφαρμόζουν στο δέρμα τους, μάλιστα οι πιο τολμηροί να την παίρνουν σε μορφή χαπιών ή ενέσεων, δίχως να τους έχει συνταγογραφηθεί από γιατρό. Από την άλλη, υπάρχουν εκείνοι που παρότι ο ειδικός τους έχει συμβουλέψει να την χρησιμοποιήσουν για λίγες μέρες, μόνο για να αντιμετωπίσουν ενοχλητικά συμπτώματα, εκείνοι υποκύπτοντας στο φόβο τους αρνούνται, γιατί νομίζουν πως η κορτιζόνη θα μπορούσε να προκαλέσει περισσότερα προβλήματα από εκείνα που θα ήταν ικανή να λύσει!

 

Τι ισχύει όμως τελικά με αυτό το φάρμακο; Μπορείτε να το εμπιστευθείτε ή όχι;

 

Όπως κάθε φάρμακο έτσι και η κορτιζόνη όταν δίνεται μετά από συμβουλή γιατρού, που έχει κάνει διάγνωση και τη χρησιμοποιεί για να θεραπεύσει μια πάθηση, καθώς επίσης όταν εφαρμόζεται από τον ασθενή, σαν κρέμα, ως χάπι ή με τη μορφή ένεσης, μόνο για το χρονικό διάστημα και με τη συχνότητα που κρίνει ο ειδικός, τότε γίνεται ένας πολύ δυνατός σύμμαχος της ιατρικής.

Για παράδειγμα:

•  Η κορτιζόνη είναι ένα φάρμακο με σημαντική αντιφλεγμονώδη δράση και για αυτό το λόγο την χρησιμοποιούμε στη δερματολογία και όχι μόνο, για να θέσουμε υπό έλεγχο παθήσεις που χαρακτηρίζονται από έντονη φλεγμονή, πρήξιμο και πόνο.
•  Την χορηγούμε επίσης σε περιπτώσεις αλλεργίας γιατί είναι ικανή να καταστείλει το αμυντικό σύστημα το οποίο υπερλειτουργεί όταν υπάρχει μια αλλεργία.
•  Την προτείνουμε συνδυαστικά με άλλες ουσίες για την τριχόπτωση, επειδή έχει παρατηρηθεί ότι προκαλεί αύξηση της τριχοφυΐας.
•  Όντας ικανή να αποχρωματίσει το δέρμα, όταν συνδυαστεί με άλλα σκευάσματα, την προτείνουμε για τον αποχρωματισμό των σκούρων κηλίδων.

 

Από τα παραπάνω προκύπτει πως επειδή η κορτιζόνη είναι πολύ βοηθητική, σε πολλές καταστάσεις, πολλοί ασθενείς, από μόνοι τους όταν εμφανίσουν στο δέρμα τους οποιοδήποτε εξάνθημα, ξεκινούν να την εφαρμόζουν για όσο διάστημα εκείνοι κρίνουν, δίχως να τους την έχει προτείνει ο ειδικός.
Σε αυτή την περίπτωση η κορτιζόνη, παρόλη τη χρησιμότητα της ως φάρμακο, μπορεί να γίνει επικίνδυνη και οι συχνότερες παρενέργειες μετά από την μακροχρόνια και καθημερινή χρήση είναι οι ακόλουθες.

• Το δέρμα γίνεται λεπτό, ατροφικό, ευαίσθητο, εμφανίζονται μώλωπες και ραγάδες και τα αγγεία γίνονται πιο εμφανή, παίρνοντας τη μορφή ευρυαγγειών.
• Ανεπιθύμητη τριχοφυΐα μπορεί να εκδηλωθεί σε περιοχές όπου κανονικά δεν υπάρχουν τρίχες ή όπου οι τρίχες είναι λεπτές σαν χνούδι.
• Η φυσιολογική προστατευτική χλωρίδα του δέρματος μπορεί να διαταραχθεί με ακόλουθη αύξηση των μικροβίων ή των μυκήτων και κατά συνέπεια μολύνσεων του δέρματος.
• Μια μορφή ακμής που ονομάζεται θυλακίτιδα, μπορεί να εκδηλωθεί στο δέρμα και αυτό οφείλεται στην διατάραξη της τοπικής φυσιολογικής χλωρίδας.
• Γλαύκωμα και καταρράκτης μπορεί να εμφανίσουν τα μάτια, μετά από τη μακροχρόνια χρήση κορτιζονούχων κολλυρίων ή οφθαλμολογικών αλοιφών.

 

Οι παρενέργειες είναι ακόμα πιο σοβαρές στις περιπτώσεις που οι ασθενείς λαμβάνουν την κορτιζόνη σε μορφή χαπιού ή ένεσης για μεγάλο χρονικό διάστημα, γιατί πρόκειται για συστηματικές εκδηλώσεις που προσβάλουν όλο τον οργανισμό και παρακάτω ακολουθούν μερικά παραδείγματα.

• Αύξηση της αρτηριακής πίεσης λόγω κατακράτησης του αλατιού και του νερού.
  Η κορτιζόνη εμποδίζει την αποβολή του νατρίου, το οποίο βρίσκεται μέσα στο αλάτι, έτσι αυτό μένει στο σώμα κατακρατώντας νερό και ακολούθως αυξάνει την αρτηριακή πίεση.
• Επικίνδυνη αύξηση του σακχάρου, ειδικότερα για τους ασθενείς που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη.
  Αυτό γίνεται γιατί η κορτιζόνη διεγείρει την έκκριση γλυκόζης από το ήπαρ ενώ παράλληλα εμποδίζει τη μείωση αυτής μέσω της μεταφοράς της στα λιπώδη και μυϊκά κύτταρα.
• Αύξηση του σωματικού βάρους, λόγω κατακράτησης υγρών και αυξημένης πρόσληψης θερμίδων, η οποία οφείλεται στην αυξημένη όρεξη που ως γνωστό προκαλεί η κορτιζόνη. Επίσης αύξηση του λίπους στην κοιλιά, διότι σε αυτό το σημείο του σώματος αυξάνει τον αριθμό των λιποκυττάρων και κάνει ταχύτερη την ωρίμανση τους.
• Απώλεια μυϊκής μάζας γιατί διασπά τις πρωτεΐνες που βρίσκονται μέσα στους μυς, προκαλώντας ατροφία και κατά συνέπεια μυϊκή αδυναμία, ειδικότερα στα κάτω άκρα.
• Οστεοπενία με ακόλουθη οστεοπόρωση, διότι από τη μία εμποδίζει τους οστεοβλάστες να σχηματίσουν τα οστά από την άλλη ωθεί τους οστεοκλάστες να απορροφήσουν τα οστά.
• Αυξημένος κίνδυνος για γαστρίτιδα και έλκος στομάχου.
• Αλλαγές στον εμμηνορρυσιακό κύκλο.
• Διαταραχές του ύπνου και της ψυχολογικής υγείας.
• Καταστολή των επινεφριδίων η οποία μπορεί να οδηγήσει σε ειδικές περιπτώσεις στην πτώση της αρτηριακής πίεσης και σε ακόλουθο σοκ.

Τέλος είναι σημαντικό να ειπωθεί πως, το πότε μπορεί σε έναν άνθρωπο να εμφανιστούν οι παρενέργειες από τη μακροχρόνια χρήση της κορτιζόνης είναι θέμα ιδιοσυγκρασίας. Σε ορισμένους μπορεί να εκδηλωθούν μετά από σύντομο χρονικό διάστημα -λίγων ημερών- ενώ σε άλλους μετά από μήνες θεραπείας. Επίσης όσο πιο ισχυρή η κορτιζόνη τόσο αυξάνεται η πιθανότητα εμφάνισης των παρενεργειών.

Παρόλα αυτά οι περισσότερες παρενέργειες υποχωρούν μετά τη διακοπή της λήψης του φαρμάκου, με εξαίρεση την οστεοπόρωση, τον καταρράκτη, το γλαύκωμα και την ατροφία του δέρματος οι οποίες παραμένουν ως μόνιμες βλάβες.

Ελλάδα, ήλιος, θάλασσα! Λέξεις που και μόνο στο άκουσμα τους χαλαρώνουμε.

Το Ελληνικό καλοκαίρι για τους περισσότερους από εμάς είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με μπάνια στη θάλασσα και χαλάρωση κάτω από τον ήλιο.
Οι ξέγνοιαστες ώρες που αφηνόμαστε στη φροντίδα του, όταν αυτή γίνεται με “μέτρο”, είναι ευεργετικές για τον οργανισμό μας γιατί οι αχτίδες του λαμπρού καλοκαιρινού μας ήλιου έχουν πολλά οφέλη:

• Προκαλούν στον εγκέφαλο την απελευθέρωση της σεροτονίνης, γνωστή και ως ορμόνη της ευεξίας η οποία συμβάλλει στη ρύθμιση της διάθεσης, βελτιώνει την ποιότητα του ύπνου και μας βοηθάει να αισθανόμαστε ήρεμοι και συγκεντρωμένοι.
• Βοηθούν την παραγωγή της βιταμίνης D, η οποία μας προστατεύει από τις συχνές ιώσεις και βοηθά την απορρόφηση του ασβεστίου από τα οστά διατηρώντας τα γερά.
• Βελτιώνουν τα συμπτώματα ορισμένων δερματικών παθήσεων όπως η ψωρίαση και το έκζεμα.
• Χαλαρώνουν τους μυς και διώχνουν τη σωματική ένταση.

Όμως μερικές φορές η αλόγιστη έκθεση στον ήλιο μπορεί να οδηγήσει σε ηλιακό έγκαυμα.

 

Τι είναι, λοιπόν, το ηλιακό έγκαυμα;

Είναι μια φλεγμονώδης αντίδραση του δέρματος η ,οποία μπορεί να εκδηλωθεί μετά από την παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο, σε οποιοδήποτε εκτεθειμένο μέρος του σώματος, συμπεριλαμβανομένων του τριχωτού της κεφαλής, στους ανθρώπους που έχουν λίγα ή καθόλου μαλλιά, των χειλιών, των ματιών, αλλά και τους λοβούς των αυτιών.
Μπορούν επίσης να υποστούν ηλιακό έγκαυμα περιοχές του σώματος που είναι καλυμμένες από ρούχα που έχουν αραιή ύφανση η οποία επιτρέπει στην υπεριώδη ακτινοβολία (UV) να περάσει στο δέρμα.

 

Πόσο “σοβαρό” μπορεί να είναι ένα έγκαυμα;

Τα εγκαύματα τα χωρίζουμε σε βαθμούς αναλόγως με το πόσο βαθιά είναι. Έτσι έχουμε:

• Τα 1ου βαθμού. Πρόκειται για επιφανειακά εγκαύματα όπου επηρεάζεται μόνο η επιδερμίδα από την ηλιακή ακτινοβολία. Το δέρμα είναι απλά κόκκινο, ζεστό, πονάει ελαφρώς ή τραβάει και η επιφάνεια του δέρματος φαίνεται κάπως γυαλιστερή. Η πλήρης αποδρομή του εγκαύματος γίνεται μέσα σε περίπου μία εβδομάδα δίχως να αφήσει ουλές ή σημάδια στο δέρμα.
• Τα 2ου βαθμού. Στα εγκαύματα δευτέρου βαθμού επηρεάζεται το χόριο, δηλαδή το στρώμα του δέρματος που βρίσκεται κάτω από την επιδερμίδα. Φουσκάλες μικρές ή μεγάλες γεμάτες υγρό εμφανίζονται λίγες ώρες μετά την ηλιακή έκθεση και το δέρμα γίνεται πολύ ευαίσθητο. Η πλήρης επούλωση του εγκαύματος μπορεί να διαρκέσει έως και τρεις εβδομάδες και στα εγκαύματα 2ου βαθμού μπορεί να παραμείνουν σημάδια ή ουλές.
• Τα 3ου βαθμού. Σε αυτά, η ηλιακή ακτινοβολία επηρεάζει όλο το δέρμα και πολλές φορές και το υποδέρμα. Οι περιοχές που έχουν υποστεί έγκαυμα είναι έντονα κόκκινες, παρουσιάζουν οίδημα και ο ασθενής πρέπει οπωσδήποτε να επισκεφτεί δερματολόγο ή και νοσοκομείο.

Από τα παραπάνω προκύπτει πως τα βαθύτερα εγκαύματα είναι και τα πιο “σοβαρά”. Παρόλα αυτά χρειάζεται να έχουμε πάντα στο νου μας ότι όλα τα εγκαύματα αν παραμεληθούν ενδέχεται να οδηγήσουν σε επιπλοκές.

 

Από ποιους παράγοντες εξαρτάται η σοβαρότητα του εγκαύματος που θα εκδηλώσετε;

Η σοβαρότητά ενός εγκαύματος εξαρτάται:

• Από τη διάρκεια της έκθεσης στον ήλιο.
• Από την ένταση της ηλιακής ακτινοβολίας, η οποία είναι μεγαλύτερη τους καλοκαιρινούς μήνες και μπορεί να είναι έντονη ακόμα και τις ημέρες με συννεφιά.
• Από τον φωτότυπο του ανθρώπου, καθώς οι ανοιχτόχρωμοι “καίγονται” ευκολότερα συγκριτικά με τους σκουρόχρωμους.
• Από το ιστορικό ηλιακού εγκαύματος στο παρελθόν.
• Από τη λήψη φαρμάκων που είναι υπεύθυνα για φωτοευαισθησία.

 

Πότε πρέπει να πάτε στο γιατρό;

Πρέπει οπωσδήποτε να απευθυνθείτε σε γιατρό αν:

• Στην περιοχή του εγκαύματος εμφανιστούν φουσκάλες με υγρό.
• Αν παρατηρήσετε οίδημα, δηλαδή πρήξιμο.
• Αν έχουν υποστεί έγκαυμα το πρόσωπο και η περιγεννητική περιοχή.
• Αν στις φουσκάλες εμφανιστεί πύον.
• Αν αισθάνεστε τα μάτια σας κόκκινα ή και να πονάνε.
• Αν εκδηλώσετε πονοκέφαλο, πυρετό πάνω από 38°C, ζάλη, τάση για εμετό ή για λιποθυμία. Σε αυτή την περίπτωση μπορεί να έχετε πάθει ηλίαση.

 

Τι συνέπειες και επιπλοκές μπορεί να έχουν τα ηλιακά εγκαύματα;

• Όλα τα εγκαύματα, ειδικότερα αν είναι επαναλαμβανόμενα, μπορεί να οδηγήσουν στη δημιουργία προκαρκινικών βλαβών όπως, οι ακτινικές υπερκερατώσεις, αλλά και καρκίνων του δέρματος όπως το βασικοκυτταρικό επιθηλίωμα, το ακανθοκυτταρικό επιθηλίωμα ή μέχρι και το μελάνωμα.
• Τα εγκαύματα 2ου και 3ου βαθμού μπορεί να προκαλέσουν ουλές και δυσχρωμίες.
• Η επαναλαμβανόμενη έκθεση στον ήλιο μπορεί να οδηγήσει σε πρόωρη γήρανση του δέρματος (φωτογήρανση) η οποία χαρακτηρίζεται, από τη μείωση της ελαστικότητας του δέρματος, από τη δημιουργία βαθιών ρυτίδων, από την εμφάνιση πανάδων ή και μελάσματος, από τη δημιουργία ευρυαγγειών, δηλαδή την παρουσία κόκκινων διεσταλμένων αγγείων διάσπαρτων στο δέρμα ειδικότερα του προσώπου ή και του στέρνου.
• Ηλιακό έγκαυμα στα μάτια, φωτοκερατίτιδα, μετά από πολύωρη έκθεση στον ήλιο. Αυτή η επιπλοκή φαίνεται πως είναι συχνότερη σε άτομα με ανοιχτόχρωμα μάτια και στα μικρά παιδιά και τα συμπτώματα της φωτοκερατίτιδας είναι
  κόκκινα μάτια και αίσθηση ότι στο εσωτερικό τους έχει μπει ξένο σώμα ή κόκκοι άμμου.

 

Πώς μπορεί να γίνει πρόληψη του ηλιακού εγκαύματος;

Τα παρακάτω χρειάζεται να γίνουν τόσο τις ημέρες με έντονη ηλιοφάνεια όσο και τις καλοκαιρινές ημέρες με συννεφιά.

• Αποφυγή του ήλιου τις κεντρικές ώρες της ημέρας, δηλαδή μεταξύ 11πμ και 6μμ, ειδικότερα τον Ιούλιο και τον Αύγουστο.
• Απλόχερη χρήση αντιηλιακού με SPF 50 (Sun Protection Factor) και ανανέωση αυτού κάθε 2 ώρες ή και συχνότερα αν κάνετε κάποιο θαλάσσιο σπορ ή πολλές βουτιές στη θάλασσα.
• Το αντιηλιακό χρειάζεται να εφαρμόζεται πάντα 30 λεπτά πριν από την ηλιακή έκθεση ώστε να “δεσμεύεται” στην επιδερμίδα και να την προστατεύει επαρκώς.
• Αντιηλιακό πρέπει να μπαίνει και στα χείλη με την μορφή αντιηλιακού stick, πάντα με SPF 50 αλλά και στα αυτιά.
• Μεγάλη προσοχή πρέπει να δίνεται στην επαρκή αντιηλιακή προστασία της μύτης και των σημείων του μετώπου όπου τελειώνουν τα μαλλιά και ξεκινά το μέτωπο.
• Για τις γυναίκες που βάφονται είναι καλό να μην χρησιμοποιούν πάνω από το αντιηλιακό make up αλλά να διαλέγουν απευθείας ένα αντιηλιακό με χρώμα.
• Για όσους έχουν πολύ ξηρό δέρμα κι επιθυμούν να το ενυδατώνουν με ενυδατική κρέμα, χρειάζεται να θυμούνται πως η ενυδατική πρέπει να εφαρμόζεται πριν το αντιηλιακό.
• Τα γυαλιά ηλίου πρέπει να προστατεύουν τόσο έναντι στην UVA ακτινοβολία όσο και στην UVB. Ποτέ δεν πρέπει κάποιος να φορά σκουρόχρωμα γυαλιά ηλίου αν δεν είναι σίγουρος για την αντιηλιακή προστασία που προσφέρουν οι φακοί.
• Τα καπέλα με φαρδύ γείσο είναι επίσης απαραίτητα.
• Τα σκουρόχρωμα ρούχα, όπως μπλε σκούρο ή και μαύρο, παρότι είναι λιγότερο δροσερά συγκριτικά με τα ανοιχτόχρωμα, στις συνθήκες υψηλής θερμοκρασίας, έχει αποδειχθεί πως προστατεύουν περισσότερο από την ηλιακή ακτινοβολία. Επίσης η στενή ύφανση των ρούχων αυξάνει περισσότερο την προστασία. Τέλος υπάρχουν ειδικά σχεδιασμένα ρούχα με αντιηλιακή προστασία τα οποία καταγράφουν στην ετικέτα τους πως έχουν υψηλή UPF προστασία (Ultraviolet Protection Factor).
• Χρειάζεται να γνωρίζετε αν παίρνετε κάποιο φάρμακο που προκαλεί φωτοευαισθησία. Ορισμένα παραδείγματα φαρμάκων ικανών να προκαλέσουν αντίδραση στο δέρμα όταν εκτίθεται στον ήλιο είναι:

-Διάφορα αντιβιοτικά όπως για παράδειγμα δοξυκυκλίνη, τετρακυκλίνη, σιπροφλοξασίνη.
-Ορισμένα αντιφλεγμονώδη μη στεροειδή, για παράδειγμα ιβουπροφαίνη, ναπροξένη, ασπιρίνη.
-Μερικά φάρμακα για την καρδιά και την υπέρταση, όπως: φουροσεμίδη, αμλοδιπίνη, ραμιπρίλη, νιφεδιπίνη.
-Στατίνες όπως η σιμβαστατίνη, για τα αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης.
-Ψυχότροπα φάρμακα.
-Αντιεμετικά.
-Η ισοτρετινοΐνη που δίνουμε οι δερματολόγοι για την ακμή και γενικώς τα ρετινοειδή σε τοπική μορφή. Επίσης οι κρέμες που περιέχουν άλφα-υδροξυοξέα (κοινώς οξέα φρούτων) αυξάνουν επίσης την ευαισθησία στον ήλιο.

 

Πώς να αντιμετωπίσετε ένα ηλιακό έγκαυμα;

Αρχικά καμία από τις παρακάτω συμβουλές δεν αντικαθιστά την θεραπευτική αντιμετώπιση που θα κάνει ο ειδικός δερματολόγος, διότι η κάθε περίπτωση εγκαύματος είναι διαφορετική καθώς και το κάθε δέρμα έχει τις δικές του ανάγκες.
Παρόλα αυτά ακολουθούν ορισμένες θεραπευτικές συμβουλές από την πλευρά της δερματολόγου ώστε να προσφέρετε μόνοι σας τις πρώτες βοήθειες στο δέρμα σας μέχρι να απευθυνθείτε στον ειδικό για μια πιο στοχευμένη αντιμετώπιση.

• Τα εγκαύματα 1ου βαθμού συνήθως χρειάζονται μόνο γενναιόδωρη και συνεχόμενη τοπική ενυδάτωση με καταπραϋντικές κρέμες, αποφυγή της περαιτέρω ηλιακής έκθεσης, της τριβής της πάσχουσας περιοχής με στενά εφαρμοστά ρούχα και παραμονή σε δροσερό μέρος μέχρι την πλήρη αποδρομή των συμπτωμάτων του εγκαύματος.
• Τα εγκαύματα 2ου βαθμού μαζί με όλα τα προηγούμενα χρειάζεται να αντιμετωπιστούν και με τοπικά κορτιζονούχα σκευάσματα. Συνήθως οι δερματολόγοι χρησιμοποιούμε συνδυασμό αντιβίωσης με κορτιζόνη στα μέρη όπου το δέρμα είναι κόκκινο και αντιβιοτικές κρέμες ή spray -τα οποία πρέπει πάντα να ψεκάζονται από απόσταση- στο μέρος όπου λείπει το καμένο δέρμα. Τα αντιισταμινικά από το στόμα επίσης βοηθούν ώστε να αντιμετωπιστούν τα συμπτώματα και να τεθεί υπό έλεγχο γρηγορότερα το έγκαυμα.
• Όσον αφορά τα εγκαύματα 3ου βαθμού χρειάζεται να απευθυνθείτε άμεσα σε νοσοκομείο.
•  Αν έχετε πάθει ηλίαση:

-Φροντίστε για άμεση ενυδάτωση, καταναλώνοντας άφθονο νερό.
-Αφαιρέστε τα ρούχα, ειδικότερα οτιδήποτε μπορεί να είναι στενό και να σφίγγει.
-Κάντε ένα δροσερό ντους, ή ψεκαστείτε με νερό. Τοποθετήστε παγοκύστες ή κρύες υγρές πετσέτες στο κεφάλι, στο λαιμό, στις μασχάλες και στη βουβωνική χώρα.
-Ξαπλώστε με ελαφρώς ανασηκωμένα τα πόδια.
-Αν έχει εμφανιστεί πυρετός, πάρτε αντιπυρετικά.
-Εφόσον δεν υπάρχει εμετός καταναλώστε κρύα ισοτονικά ροφήματα, χωρίς ζάχαρη, ή αν δεν έχετε διαλύστε ένα κουταλάκι του γλυκού αλάτι σε ένα λίτρο νερό και πιείτε το αργά.
-Αν τα συμπτώματα της ηλίασης δεν υποχωρήσουν σταδιακά μέσα σε δύο ημέρες ή αν αντιθέτως επιδεινώνονται, καθώς και αν υπάρχει διανοητική σύγχυση ή απώλεια αισθήσεων τότε χρειάζεται να μεταφερθείτε άμεσα σε νοσοκομείο.

 

Καλό καλοκαίρι!

 

Καλοκαίρι, ίσως η ομορφότερη περίοδος του χρόνου που όλοι περιμένουμε για να ξεκουραστούμε.

Ήλιος, θάλασσα και το κυριότερο, μια ανάπαυλα από τις καθημερινές υποχρεώσεις και τα προγράμματα.
Η ηλιόλουστη αυτή εποχή είναι μια περίοδος που μπορούμε ν’ ασχοληθούμε περισσότερο και ποιοτικότερα με τον εαυτό μας αλλά και με ότι θέλει ο καθένας από εμάς.
Πολλοί επιλέγουμε να διαβάσουμε τα βιβλία που είχαμε “βάλει στο μάτι” το χειμώνα και που ποτέ δεν βρήκαμε το χρόνο να τα απολαύσουμε.
Άλλοι ν’ ασχοληθούμε με το αγαπημένο μας άθλημα στη φύση.
Άλλοι να φτιάξουμε, επιτέλους, τις συνταγές που βλέπαμε όλη τη χρονιά στο ίντερνετ, είτε πίνοντας τον πρωινό μας καφέ είτε προσπαθώντας να χαλαρώσουμε μετά τη δουλειά.

Υπάρχουν όμως και άνθρωποι, άνδρες και γυναίκες, που το καλοκαίρι θέλουν ν’ ασχοληθούν με το δέρμα τους. Σε αυτούς λοιπόν θέλουμε να δώσουμε συμβουλές από τη πλευρά της δερματολόγου μας.

Αρχικά όσον αφορά τη διατροφή η οποία είναι σημαντική και για το δέρμα, τους ζεστούς μήνες του χρόνου χρειάζεται να καταναλώνουμε μικρά και ελαφριά γεύματα.
Η μέρα πρέπει να ξεκινά με το πρωινό, το οποίο δεν θα πρέπει ποτέ να παραλείπεται και ιδανικά χρειάζεται να αποτελείται από πρωτεΐνες, υδατάνθρακες και υγιεινά λίπη, όπως εκείνα που περιέχονται στο αβοκάντο, στα αμύγδαλα, τα καρύδια, το λιναρόσπορο τις ελιές και το λάδι. Το πρωινό παρέχει την απαιτούμενη ενέργεια για το δυναμικό ξεκίνημα μιας μέρας και τα καλά λιπαρά είναι πολύ σημαντικά για το δέρμα μας.

Η ζέστη του ελληνικού καλοκαιριού εύκολα μπορεί να οδηγήσει σε αφυδάτωση. Για αυτό είναι καλό το πρωί μόλις ξυπνάμε να πίνουμε δύο ποτήρια φρέσκο νερό και ως το τέλος της μέρας θα πρέπει να έχουμε καταναλώσει δύο λίτρα, ώστε να αναπληρώνουμε σταδιακά τα υγρά που χάνονται από τον ιδρώτα. Το νερό διατηρεί την επιδερμίδα ελαστική και υγιή και είναι απαραίτητο για την αναπαραγωγή των κυττάρων μας.

Επειδή “κάθε πράμα στον καιρό του..”, το καλοκαίρι τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά εποχής, καθώς και τα φρέσκα αλιεύματα που μπορούμε ν ’αγοράσουμε είτε από το τοπικό ιχθυοπωλείο είτε απευθείας από τα καΐκια, που φθάνουν νωρίς το πρωί στα λιμανάκια με τη ψαριά τους, είναι ιδανικές τροφές που παρέχουν στο δέρμα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά και τις βιταμίνες που χρειάζεται.
Τα ψάρια του καλοκαιριού να σας θυμίσουμε πως είναι ο κολιός, η σαρδέλα, ο γαύρος, η αθερίνα, η γόπα, η κουτσομούρα, ο τόνος, η μουρμούρα, η πεσκανδρίτσα και η ζαργάνα και τα περισσότερα από αυτά είναι πλούσια σε ω3 λιπαρά που είναι πολύτιμα για το δέρμα.

Το καλοκαίρι, περνάμε πολύ ώρα έξω απολαμβάνοντας τον ήλιο και τη θάλασσα. Μπορεί από τη μία ο ήλιος να είναι πηγή ζωής, από την άλλη η αλόγιστη έκθεση σε αυτόν βλάπτει το δέρμα μας.
Για αυτό χρειάζεται να επιλέξουμε ένα κατάλληλο αντιηλιακό, λαμβάνοντας υπόψη τα εξής:

-Το SPF (δείκτης προστασίας) και το φάσμα της ακτινοβολίας, από το οποίο προστατεύει το προϊόν, δηλαδή πρέπει να παρέχει υψηλή προστασία τόσο από τη UVA όσο και από τη UVB ακτινοβολία. Τα άτομα με ανοιχτόχρωμο δέρμα σίγουρα χρειάζονται μια υψηλή προστασία SPF 50 ενώ για τα σκουρόχρωμα δέρματα επαρκεί το SPF 30.
-Την υφή, δηλαδή παχύρρευστο για τα πιο ξηρά δέρματα, λεπτόρρευστο για τα μεικτά και oil free για τα ακνεϊκά δέρματα.

Το αντηλιακό πρέπει να μπαίνει απλόχερα στο δέρμα 30 λεπτά πριν την ηλιακή έκθεση και να ανανεώνεται κάθε 2 ώρες όπως και κάθε φορά μετά το μπάνιο στη θάλασσα ή τις βουτιές. Συχνότερες επαναλήψεις χρειάζονται τα άτομα που επιδίδονται σε κάποιο σπορ στην παραλία, καθώς η έντονη εφίδρωση απομακρύνει το προστατευτικό στρώμα του αντηλιακού.

Πάντα πρέπει να θυμόμαστε πως το αντιηλιακό από μόνο του δεν αρκεί. Χρειάζεται να χρησιμοποιούμε καπέλο με γείσο, που η σκιά του να καλύπτει το πρόσωπο, γυαλιά ηλίου και να καθόμαστε κάτω από ομπρέλα θαλάσσης φορώντας αντηλιακό. Και να μη ξεχνάμε: υγιεινό μαύρισμα δεν υπάρχει!

Αποφεύγουμε τα συχνά ντους. Το νερό σε επαφή με το δέρμα προκαλεί αφυδάτωση και ξηρότητα διότι απομακρύνει τα λιπίδια από την επιδερμίδα και διαταράσσει την υδρολιπιδική ισορροπία του δέρματος. Μετά το μπάνιο στη θάλασσα και την ηλιοθεραπεία χρειάζεται να χρησιμοποιούμε πολύ απαλά καθαριστικά για το ντους που να απευθύνονται σε άτομα με ξηρό δέρμα. Μετά το ντους ιδανικά πρέπει να χρησιμοποιούμε after sun και όχι απλά body milk διότι τα πρώτα έχουν πιο πλούσια σύνθεση.

Στα χείλη, μύτη και αυτιά επειδή είναι περιοχές που καίγονται πολύ εύκολα χρειάζεται να χρησιμοποιούμε κατά τη διάρκεια της ηλιακής έκθεσης τα ειδικά αντιηλιακά stick και να τα ανανεώνουμε κάθε 2 ώρες.

Το ξύρισμα ως μέθοδος αποτρίχωσης καθώς και η αποτρίχωση με κερί δεν πρέπει να γίνονται την ίδια μέρα που θα κάνουμε μπάνιο στη θάλασσα, γιατί το δέρμα κινδυνεύει να εμφανίσει ερεθισμούς.

Όλη την καλοκαιρινή περίοδο πρέπει να αποφεύγουμε τα peelings, τους καθαρισμούς προσώπου με ατμό και την ακόλουθη μηχανική πίεση του δέρματος για την απομάκρυνση των μαύρων στιγμάτων, καθώς και το τρίψιμο του δέρματος με οποιοδήποτε σκληρό σφουγγάρι, διότι ο ερεθισμός που μπορεί να προκληθεί, από τις παραπάνω πράξεις, ενδέχεται να δημιουργήσει υπερμελαγχρώσεις, δηλαδή μόνιμες σκούρες κηλίδες στο δέρμα.

Τα άτομα που παίρνουν αντισυλληπτικά χρειάζεται να φορούν και να ανανεώνουν επιμελώς το αντιηλιακό τους για να μην δημιουργηθούν κηλίδες μελάσματος.

Τέλος πρέπει να φοράμε αντικουνουπικές κρέμες και λοσιόν διότι τα τσιμπήματα από τα κουνούπια μπορεί να μας αφήσουν ως “ενθύμιο” μόνιμες κηλίδες στα σημεία που μας επισκέφτηκαν απροσκάλεστα.

Καλό καλοκαίρι
Ζήστε ξέγνοιαστα!
Γελάστε με τη ψυχή σας!
Φροντίστε τον εαυτό σας.

Η αποτρίχωση με laser αποτελεί αδιαμφισβήτητα την πρώτη επιλογή για κάποιον που επιθυμεί να απαλλαγεί από την ανεπιθύμητη τριχοφυΐα λόγω των άμεσων, μόνιμων και οριστικών λύσεων που προσφέρει.